Bağdaşırcılık

Nedensellik yasalarına, belirlenmişliğe tabi olsalar da insanlar pratikte özgür istence sahiptirler ve eylemlerinden ahlaken sorumludurlar yollu ahlak felsefesi görüşü. Belirlenimci bir dünyada özgür eylemin olamayacağını öne süren bağdaşmazcılara karşı özgürlüğün nedensel belirlenimcilikle bağdaşabileceğini savunan bağdaşarcılar, özgürlüğün karşısavının nedensel belirlenimcilik değil zorlamaya da baskı olduğunu savunurlar.

Bağdaşırcılığı savunanlar arasında bir yanda özgürlüğü özerklikle özdeşleştiren Stoacılar ve Spinoza gibi usçu felsefeciler yer alırken, diğer yanda kendiliğindenlik özgürlüğünü savunan Hobbes, Locke ve Hume gibi deneyci felsefeciler bulunur. Belirlenmişlik düşüncesi ya da tasarımı altında da özgürlüğün olanaklı olduğunu düşünen bağdaşırcılar kimileyin “alımlı belirlenimciler” diye de adlandırılır.


Felsefe Sözlüğü- A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları