19 Mayıs 2008 Pazartesi

Apeiron

Eski Yunanca’da olumsuzluk bildiren a- önekiyle “sonlu”, “sınır(lı)” anlamındaki peras’tan türetilmiş sözcük. ilkçağ Yunan felsefesinde evrenin sonsuzluğunu, sınırsızlığını savunan Anaksimandros’un tüm şeylerin kaynağı, arkhe’si, diye betimleyerek felsefeye soktuğu terim. Anaksimandros’un bu terimle uzamsal sınırsızlığı mı, zamansal sınırsızlığı mı, yoksa niteliksel belirsizliği mi kastettiği çok açık olmasa da göründüğü kadarıyla o, ilk anlamı temel alarak diğer ikisini bunun üzerine kurmaya çalışmıştır. Bu bağlamda apeiron nicelik bakımından sınırsız, nitelik bakımından da belirsiz anlamına gelir. Aristoteles sözcüğün çeşitli anlamlarını ve Anaksimandros’un sözcüğe yüklediği anlamı uzun uzadıya tartışmıştır (Etik, 202b-208a). Anaksimandros’tan sonra sonsuzluk, sınırsızlık düşüncesine felsefelerinde önemli bir yerveren Anaksimenes, Ksenophanes,Melissos ve Atomcu kanadı oluşturan Leukippos ile Demokritos gibi filozoflar da arkhe’leri bağlamında terimi kullanmışlardır.

Hiç yorum yok: